Η Αγία Μαργαρίτα η θαλασσοβρεγμένη…

στην Ε. και τη γόνιμη κουβέντα τις προάλλες…

Η μάνα μου έχει μια εικόνα σπίτι μας, ανάμεσα στις άλλες η οποία είναι πολύ διαφορετική. Από πιτσιρικάς ακούω τη διήγηση. Η προγιαγιά της η Μαριάνθη την έκρυψε στη φούστα της, ως το μοναδικό ενθύμιο από το σπίτι της στη Σμύρνη, γιατί την είχε πάρει καινούρια λίγο καιρό πριν το χαλασμό. Στο πήγαινε για το λιμάνι έχασε άντρα και τρία παιδιά. Έζησε αυτή και η κόρη. Μαζί τους είχαν κάτι χρυσά κοσμήματα και λίγες λίρες. Όλα τα άλλα που είχαν (είχαν μεγάλη περιουσία λέει η αφήγηση), τα έθαψαν βαθιά στην αυλή, γιατί ήταν σίγουροι ότι θα ξαναγυρίσουν.

Στην Αθήνα -συνεχίζουν οι διηγήσεις της οικογένειας- δεν υπήρξαν εύκολα τα πράγματα αλλά αυτά είναι χιλιοειπωμένα: τις έβριζαν τις Σμυρνιές γιατί πλενόντουσαν κάθε μέρα και γιατί ασβέστωναν τα σπίτια συχνά. Κρατούσαν αλλιώτικη προφορά και είχαν άλλα αντέτια. Μερικά χρόνια μετά η προγιαγιά, δυνατή και γενναία, βρήκε δεύτερο άντρα, έκανε κι άλλα παιδιά. Έζησε, λοιπόν, Κατοχή και πόλεμο και αντίσταση και μετεμφυλιακό κράτος. Έζησε και το ’55 και τα Ιουλιανά. Έζησε όσο να δει τη μάνα μου, μεγάλο κορίτσι στο σχολείο και να καμαρώσει την πρώτη της οικογένειας που θα μορφωνόταν, γιατί το θεωρούσε σημαντικό.

25 χρόνια “το μέλλον διαρκεί πολύ”…

Ένας φιλόσοφος με τον οποίο έχω μια σχέση πάθους-μίσους, τα περισσότερα χρόνια που ασχολούμαι με την πολιτική, είναι ο Λουί Αλτουσέρ. Όσο παλεύω να μη δηλώνω “αλτουσεριανός”, τόσο γυρίζω τις σελίδες του από δω κι από κει σε διάφορες περιπτώσεις και κυρίως τόσο πιάνω τον εαυτό μου να “αλτουσερίζει” όταν στοχάζεται θεολογικά. Είναι και αυτή η ομολογία του “Έγινα κομμουνιστής επειδή ήμουν καθολικός”, που σημαίνει πολλά για μένα. Αλλά αυτό είναι μια μεγάλη ιστορία που δε χωράει σε αυτή την ανάρτηση. Σαν σήμερα λοιπόν, στις 22 Οκτώβρη 1990, χτυπημένος από την καρδιά του και ταλαιπωρημένος από την ψυχική του ασθένεια, θα σβήσει στην -γνώριμη γι’ αυτόν- ψυχιατρική κλινική Sainte Anne. Αντί άλλης αναμνηστικής ανάρτησης μια κάπως τραχειά -και συγγνώμη γι’ αυτό, αλλά το αλτουσεριανό κείμενο είναι στριφνό από τη φύση του- μετάφραση ενός μικρού αποσπάσματος από την περίφημη “Παρέμβαση στο 22ο Συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος” που έγινε το 1977:

Να γκρεμίσουμε την Αριστερά του Διαφωτισμού (και άλλα στερεότυπα…)

Σήμερα έκανα μια ανάρτηση στον προσωπικό μου λογαριασμό στο Facebook με αφορμή την είδηση για την οργανική κατανομή 178 ιερέων, η οποία ήταν η εξής:

“Παιδιά αυτο το επιχείρημα “προσέλαβε 178 παπάδες αντί γιατρούς ο ΣΥΡΙΖΑ” τα σπάει. Ειναι βγαλμένο απο όλες τις σωστες παραδόσεις τις Αριστεράς. Την επόμενη φορά μην ξεχάσετε το “οι μετανάστες ρίχνουν τα μεροκάματα”…. ‪#‎αντικληρικαλισμος_από_τα_Lidl‬“

Πέραν του προβοκατόρικου λόγου (που έτσι κι αλλιώς μπορεί κανείς εύκολα να μου καταλογήσει) και παρόλο που δε ανάλυσα καν τον χυδαίο λαϊκισμό που περιβάλλει τον μέσο αριστερό τρόπο σκέψης όταν πρόκειται για τέτοιες ειδήσεις, θα σταθώ σε κάτι που μου έκανε όντως εντύπωση. Δυο τρεις φίλοι-ες, σπουδαίοι επιστήμονες και αριστεροί άνθρωποι, κάτω από την ανάρτηση αυτή είπαν το ίδιο επιχείρημα:

“Ἔστω φανερὰ τὰ ἴδια τοῦ ἐπισκόπου πράγματα, (εἴγε καὶ ἴδια ἔχοι), καὶ φανερὰ τὰ Κυριακά”*

*Απόσπασμα του Μ’ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων

Η εκκλησιαστική και η δημόσια ζωή πολλές φορές έχει συγκλονιστεί από εγκληματικές πράξεις στις οποίες πρωταγωνιστές είναι με κάποιον τρόπο ιερωμένοι. Από οικονομικά ως ερωτικά σκάνδαλα και άλλα, η ιεροσύνη έχει τρωθεί από την στερεοτυπική εικόνα του “οιωνεί αναμάρτητου” ιερέα, που μπορεί να έχει ο κόσμος στο μυαλό του, από την άλλη είναι και η ίδια η Εκκλησία και ο τρόπος που καλλιεργεί την εικόνα της στη δημόσια σφαίρα, όντας φορέας ενός ιδεότυπου που σκεπάζει αυτοβούλως πολλές φορές,  “κάτω από το ράσο” διάφορες έκνομες συμπεριφορές.

Γιατί η Αριστερά δεν είναι η πρώτη δύναμη κοινωνικής χειραφέτησης στην Ιστορία*

*Το παρόν σημείωμα είναι απάντηση στο άρθρο Χριστός, ο “πρώτος αριστερός”; που δημοσιεύτηκε στις 4/10/2015 στο Rproject.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60, όταν ο καπιταλισμός είχε δείξει όλη την παντοδυναμία του μετά τον Β’ Π.Π και με τα πρώτα σημάδια της ερχόμενης -τότε- καπιταλιστικής κρίσης που έκαναν την εμφάνισή τους, σε όλο το σύγχρονο δυτικό κόσμο άνθησε μια συζήτηση που, με εντάσεις και υφέσεις, συνεχίζεται ως τις ημέρες μας. Είναι η συζήτηση της συνάντησης του ρεύματος διάφορων όψεων της πολιτικής Αριστεράς (παραδοσιακά ΚΚ, κινήματα/οργανώσεις της Νέας Αριστεράς, Αναρχικές συλλογικότητες κοκ) με Χριστιανούς πολιτικοποιημένους, είτε αυτοί είναι κληρικοί είτε λαϊκοί.

Τα Θρησκευτικά στον καιρό του Μνημονίου

Πρόσφατα, στη διαδικτυακή σφαίρα και εν γένει στο δημόσιο λόγο, ξανάνοιξε το θέμα της περίφημης “απαλλαγής από τα θρησκευτικά” ή ακόμα και της κατάργησης του μαθήματος, της μεταφοράς του στο πεδίο των προαιρετικών/κατ’επιλογή μαθημάτων του σχολείου κοκ. Αφορμή ήταν η περίφημη εγκύκλιος του ΥΠΕΠΘ δυό μέρες πριν τις εκλογές, με την οποία: “η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών χορηγείται ύστερα από Υπεύθυνη Δήλωση του ν.1599/1986, του ίδιου του μαθητή (αν είναι ενήλικος) ή και των δύο γονέων του (αν είναι ανήλικος), στην οποία θα αναφέρεται ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει, εκτός αν το επιθυμεί”. Ο λόγος σύμφωνα με το Υπουργείο ήταν ότι “έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κατάχρησης του δικαιώματος απαλλαγής από τα Θρησκευτικά για λόγους που δεν συνδέονται με την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης”.

[Θάνατος, Ανάσταση, Ουτοπία] απόσπασμα του Ernst Bloch

Παρακάτω ακολουθεί εκτεταμένο απόσπασμα από το βιβλίο “Κάτι λείπει” των  Er. Bloch-Th. Adorno (μτφρ. Στ. Ροζάνης, εκδ. Έρασμος, Αθήνα, 2000, σελ. 21-22). Μιλάει ο Ernst Bloch και απαντά στην ερώτηση αν “ό φόβος των ανθρώπων γιά τόν θάνατο, ό φόβος γιά τό γεγονός πώς θά πρέπει νά πεθάνουν, άποτελεΐ τήν πιό βαθειά καθώς και την πιό γνήσια ρίζα της ουτοπικής σκέψης”. Νομίζω ότι συμπυκνώνει την βασική διδασκαλία περί Θανάτου και Ανάστασης από ορθόδοξη σκοπιά κι ας μην υπήρξε ορθόδοξος ο ίδιος, βάζοντας το ουτοπικό-εσχατολογικό στοιχείο στην πρώτη γραμμή της ανάλυσής του.

“Τώρα τὴ χάνεις δυὸ φορὲς τὴν ὀμορφιὰ σ᾿ ἕνα φριχτὸ ξερίζωμα οὐρλιάζοντας ζωὴ καὶ τέχνη…”*

*στίχος από το ποίημα του Ν. Καρούζου “Ο δεύτερος θάνατος”

Το ιστολόγιο έχω μήνες να το ανανεώσω, κυρίως λόγω πολλών προσωπικών ενασχολήσεων με άλλα πράγματα και έλειψης υγιούς έμπνευσης. Η, μετά τόσων μηνών, πρώτη ανάρτηση βέβαια δεν θα είναι ακριβώς ευχάριστη. Αιτία υπήρξε η περίφημη αντιπαράθεση που ξέσπασε στο Διαδίκτυο και τα ΜΚΔ (Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης) για το γκραφίτι στο “ιστορικό κτίριο” του Πολυτεχνείου, στη Στουρνάρη και Πατησίων γωνία.

“Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται”: Μια αναγκαία απάντηση στον Βασίλη Ξυδιά

Πρόσφατα, κυκλοφόρησε άρθρο σε γνωστό ιστότοπο, από το θεολόγο Βασίλη Ξυδιά, το οποίο έχει προκαλέσει μια σχετική συζήτηση εντός της Αριστεράς. Να πω ότι διαφωνώ από θέση αρχής με την προσέγγισή του και στο παρόν σημείωμα, θα προσπαθήσω να συμπυκνώσω τη διαφωνία μου. Για λόγους fair play το περιώνυμο άρθρο του Βασίλη Ξυδιά, και οι σχετικές αναφορές σε άλλα άρθρα κλπ, θα ανοίγουν όταν πατήσετε τα φωτισμένα κόκκινα γράμματα στο κείμενο (*αναγκαίες οδηγίες προς ναυτιλομένους!). Η γνώμη μου για λόγους οικονομίας θα αποτυπωθεί σε μερικά σημεία: